Echo Temporis Consort – Lusa Atenas- polyfonie uit Portugal

Beschrijving

ETC Consort en vrienden
Lusa Atenas
Muziek uit Coimbra, het Portugese Athene van de Renaissance
De Portugese stad Coimbra, met zijn klooster Santa Cruz en zijn universiteit, de oudste universiteit van Portugal, was in de 16e eeuw een belangrijk religieus en cultureel centrum, evenals een plaats van humanistisch onderwijs en de geboorteplaats van vele muzikale manuscripten. In het programma Lusa Atenas geeft ETC inzicht in de muzikale diversiteit die destijds in Coimbra floreerde. In het bibliotheekarchief van de Universiteit van Coimbra bevinden zich nog talrijke manuscripten die in de 16e eeuw in het Santa Cruz-klooster werden geschreven en waarmee directe toegang tot de muziek die destijds de ronde deed mogelijk is – het programma verwijst uitsluitend naar deze originele bronnen. ETC onderzoekt dit repertoire in de uitgebreide bezetting van blokfluitconsort, violas da gamba, virginaal, luit en zang. Heilige werken voor de kerkelijke feesten van Kerstmis, Hemelvaartsdag en Pasen weerspiegelen de verschillende geesten van het kerkelijk jaar. Veel van de heilige stukken zijn geschreven door “Frei Dominguos”, de monnik en componist Pedro de Cristo, die destijds een van de belangrijkste figuren van de Portugese school was. Wereldlijke muziek is te horen in improvisaties gebaseerd op de diminutieformules van Diego Ortiz’ Trattado de Glossas, waarvan fragmenten te vinden zijn in Coimbra’s manuscripten. Via een manuscript met muziekstukken van ‘achter de Pyreneeën’ laat het programma muzikale dwarsverbanden zien met het buitenland die halverwege de 16e eeuw in Coimbra bestonden. De stukken uit dit manuscript leiden ons naar componisten als Nicolas Gombert en Josquin Desprez. Geïnspireerd door het universitaire milieu in Coimbra is de instrumentatie van dit concert gebaseerd op de muziekacademies die in de 16e eeuw in Italië bestonden. Tijdens deze bijeenkomsten werden culturele uitwisseling, humanistische discussies en gezamenlijk muzikaal spel van de aanwezigen gecombineerd, zodat waarschijnlijk kleurrijke combinaties van instrumenten en zang te horen waren.

PROGRAMMA

Kerst
Angelus ad pastores, Jesu redemptor, Natus est nobis, Hodie nobis (anon.)

Rondom Ortiz
Douce mémoire, Passamezzo antico, Recercada (Ortiz), Beata dei genitrix (Pedro de Cristo)

Pasen
Tristis est anima mea (Cristo), De lamentatione Hieremiae (anon.), Fatalis olim (Cristo)

Over de Pyreneeën
Ecce amica mea (Jhan), En espoir (Gombert), Een meyisken (Desprez), O magnum mysterium (Cristo)

Hemelvaart
Magnificat, Gaudeamus omnes, Alleluya (anon.)
Giovanna Baviera Voice and Viola da Gamba
Rui Staehelin Voice and Lute
Mathilde Gomas Viola da Gamba
Halldór Bjarki Arnarson Virginal
Clément Gester Recorders
Charlotte SchneiderRecorders
Noemi MüllerRecorders
Lea Sobbe Recorders

Echo Temporis Consort, een ensemble dat zich specialiseert in de muziek van de late vijftiende tot de vroege zeventiende eeuw, werd in 2017 opgericht door Clément Gester, Noemi Müller, Charlotte Schneider en Lea Sobbe, vier blokfluitisten die elkaar ontmoetten tijdens hun studie aan de Schola Cantorum Basiliensis. Bij het verkennen van het vocale en instrumentale repertoire van de renaissance stellen deze jonge musici zich als doel om de immense variatie aan kleuren in deze muziek te laten horen met de mogelijkheden die een blokfluitconsort biedt. Als gevolg daarvan experimenteert Echo Temporis Consort met verschillende bezettingen om zo kleurrijke instrumentaties te vinden die het affect van elk stuk benadrukken. De manier waarop de groep zijn muzikale repertoire benadert, berust op het zoeken naar een evenwicht tussen het imiteren van de vocale praktijk en de pluspunten van de mogelijkheden van een puur instrumentale zetting.